Strategija protiv piraterije i krivotvorenja
U Republici Kosovo, autorska prava su garantovana Ustavom, Zakonom o autorskim i srodnim pravima, a od 1 januara 2013 godine, ova prava su sankcionisana i Krivičnim Zakonom. U tom smislu možemo reći da je stvorena pravna infrastruktura koja je neophodna za zaštitu autorskih prava. Međutim, visoka stopa piraterije predstavlja veliki izazov za implementacija autorskog i srodnih prava na Kosovu.
Piraterija uključuje reprodukciju i distribuciju kopija koja su zaštićena autorskim pravima, ili komunikaciju i dostupnost zaštićenog materijala bez prethodnog odobrenja nosioca prava, kada takvo ovlašćenje je potrebno u skladu sa zakonom. Odnosno, piraterija je pojava koja ima veze sa kršenjem prava različitih radova; kao muzičkih dela, književnih dela, filmskih dela, kompjuterskih programa, video igara, baze podataka, itd
Pitanje borbe protiv piraterije predstavlja veliki izazov ne samo za Kosovo već i za druge razvijene zemlje. Treba napomenuti i činjenicu da autorska prava su građanska i zakonska prava, koji bi trebalo da budu zaštićena od strane njihovih nadređenih, odnosno nosioca prava. Ali, kada se radi o fenomenu piraterije, koji na nacionalnom nivou je visok, i organizovan, onda je institucionalna dužnost da se preduzmu organizovane državne mere, kao najefikasniji načina za borbu protiv ove negativne pojave.
Ministarstvo kulture, omladine i sporta, odnosno Kancelarija za autorska i srodna prava, početkom 2012 godine, je preuzela inicijativu za pripremu nacionalne strategije protiv piraterije. Iz tog razloga, formirana je radna grupa, koja je izradila strategiju, koja je usvojena od strane Vlade Republike Kosova dana 04 oktobra 2012 godine.
Politika koja je predložena unutar ove strategije je predvidela korake koji se moraju preduzeti za uspešnu borbo protiv piraterije i krivotvorenja. Izrađena strategija, sadrži pre svega osnovne pojmove u vezi sa piraterijom i njenim oblicima, dužnosti i uloge institucija u borbi protiv piraterije, ciljeve i aktivnosti, i preporučeni pristup za Vladu Kosova.
Nacionalna strategija protiv piraterije i krivotvorenja, u cilju postizanja uspešne borbe protiv piraterije, ima sledeće ciljeve:
1. Smanjenje nivoa piraterije i krivotvorenja;
2. Povećanje produktivnosti u kreativnoj industriji;
3. Identifikacija problema i uzroka koji utiču na rast piraterije i krivotvorenja;
4. Borba protiv neformalne privrede i stvaranja uslova za strane investicije;
5. Institucionalna saradnja na nacionalnom i međunarodnom nivou; kao i
6. Ispunjavanje evropskih standarda
Da bi se ispunili ciljevi strategije predviđeno je preduzimanje određenih aktivnosti koje su planirane za svaki cilj, u skladu sa akcionim planom, koji je detaljno predvideo sve aktivnosti koje će biti sprovedene.
U stvari, tokom 2012-2016, predviđeno da se izvrši:
- Osnivanje radne grupe;
- Dopuna i sprovođenje postojećeg zakonodavstva, jačanje relevantnih institucija;
- Sensibilizacija javnog mišljenja o autorskih prava, organizovanje kampanje za sensibilizaciju, seminara, konferencija, kampanje za povećanje obrazovanja i svesti u vezi sa važnosti autorskog prava i građanskim i krivičnim posledicama u slučaju kršenja autorskih prava;
- Stavljanje u funkciji pravnih sredstava i institucionalna koordinacije za sprečavanje piratske aktivnosti, zaštitu originalnih radova i kažnjavanje počinilaca;
- Zaplena i konfiskacija piratskog i falsifikovanog materijala;
- Onemogućavanje rada veb sajtova sa piratskim sadržajem.
NACIONALNA STRATEGIJA ZA JACANJE SISTEMA AUTORSKIH PRAVA 2019 - 2023